بررسی انحرافات ابعادی‌ و تلرانس های هندسی قطعات ورقی فلزی در نرم افزار کنترل ابعادی

کد مقاله : 1147-ITME

نویسندگان

محمد امین خدادادی *، وحید جندقی شاهی دانشگاه صنعتی اراک

چکیده مقاله

در فرایندهای ساخت و تولید صنعتی، همواره تفاوت‌هایی میان ابعاد اسمی مدل‌های CAD و ابعاد واقعی قطعات تولیدی مشاهده می‌شود. این انحرافات می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی مانند تلرانس‌های ساخت، تغییر شکل‌های ناشی از فرآیند، یا خطاهای اندازه‌گیری باشند و بر عملکرد نهایی قطعه اثرگذارند. هدف این پژوهش، تحلیل انحراف ابعادی و هندسی در یک قطعه ورق فلزی است. فرض بر این است که با استفاده از اسکن سه‌بعدی و تحلیل ابر نقاط در نرم‌افزار Geomagic Control X، می‌توان نقشه‌ای دقیق از پراکندگی خطاها و نواحی خارج از تلرانس طراحی به دست آورد. ابتدا قطعه اسکن و داده‌های آن به نرم‌افزار وارد شد. سپس با مقایسه ابر نقاط با مدل CAD، اختلافات ابعادی ترسیم و پارامترهای هندسی مانند فاصله تا سطح مرجع، زوایا و تلرانس‌های سطحی استخراج گردید. نتایج نشان داد بیشترین انحراف در نواحی دارای خمیدگی و کناره‌های قطعه رخ داده و میانگین کلی انحراف 0.008 میلی‌متر بوده است. همچنین نواحی نزدیک به لبه‌ها بیش از دیگر بخش‌ها از محدوده تلرانس طراحی خارج شده‌اند. برای اعتبارسنجی، نتایج نرم‌افزار با داده‌های حاصل از ماشین CMM مقایسه شد و اختلافی کمتر از ۵ درصد به‌دست آمد. این روش چارچوبی دقیق، مؤثر و قابل‌اتکا برای کنترل کیفیت و بهینه‌سازی تولید قطعات ورق فلزی فراهم می‌کند.

کلیدواژه ها

قطعه ورق فلزی، تحلیل ابعادی، تلرانس های ابعادی و هندسی (GD&T)، اسکن سه‌بعدی، اَبر نقاط، Geomagic Control X

وضعیت: پذیرفته شده